Het bleek niet mogelijk te zijn de doorstroming van de patiënten uit de bestaande gegevens te halen. Een vraag die de afdeling hartchirurgie zich stelde, was of alle patiënten wel terecht op een gespecialiseerde afdeling lagen. Daarom besloot de afdeling om een klein informatiesysteem op te zetten. Gedurende enkele weken moesten de secretaresses alle gegevens bijhouden. Dit zou informatie moeten opleveren over de mogelijke ruimte die er was om de patiëntenlogistiek te verbeteren.
Een stafmedewerker van het ziekenhuis heeft samen met een programmeur deze klus aangepakt. De eerste vraag die zij moesten beantwoorden was: wanneer is iemand een patiënt van de afdeling hartchirurgie? Hierover hadden de hartchirurgen en de cardiologen een meningsverschil. Er bestaat in het ziekenhuis niet zoiets als een zaal waar alleen patiënten van de afdeling hartchirurgie liggen. In een aantal zalen is apparatuur aanwezig waar hartpatiënten kunnen worden verzorgd. Zo komt iedereen na een hartoperatie eerst op de intensive care te liggen. Daarna gaat de patiënt via de de middel- en low care afdelingen naar een ‘gewone’ ziekenhuiszaal. Op de middel- en low care afdelingen behandelen ook cardiologen hartpatiënten. Zodra de cardioloog de behandeling stopt, omdat zij vinden dat een operatie nodig is, is de patiënt in hun ogen een patiënt van de afdeling hartchirurgie. De hartchirurgen denken daar anders over. Voor hen is de patiënt pas van hen zodra zij de voorbereiding voor de operatie starten. Tussen het besluit van de cardioloog en de voorbereiding voor de operatie kan enkele dagen zitten. Te meer daar de hartchirurg ook eerst moet instemmen met de operatie. “Gedurende deze tijd hebben de cardiologen patiënten waar ze niets aan kunnen verdienen, zij kunnen deze mensen niet dotteren of er andere dingen mee doen”, aldus de stafmedewerker. Beide partijen moesten daarom eerst tot overeenstemming komen. Het compromis dat zij sloten was dat zodra de hartchirurg toestemt met de operatie, de patiënt ook daadwerkelijk een patiënt van de afdeling hartchirurgie is geworden.
Pas nadat de stafmedewerker met de artsen tot een compromis was gekomen kon de programmeur aan de slag. Hij maakte met behulp van een databaseprogramma een aantal schermen waarmee de secretaresses de patiëntgegevens konden invoeren.
Het onderzoek liet zien dat er niet veel patiënten zijn die ten onrechte ergens blijven liggen. Het leek erop dat logistieke verbeteringen niet veel voordeel zouden opleveren. Maar dat ligt eraan hoe je het bekijkt. De belangrijkste vraag is namelijk nog niet beantwoord. Wanneer ligt een patiënt terecht op een afdeling? In dit onderzoek lag iemand terecht op een afdeling als de arts dat vond. En artsen beoordelen dat verschillend. Bovendien willen artsen hun collega’s ook nog wel eens terwille zijn. Als een andere afdeling iemand niet kan opnemen, wil hij de status ‘terecht’ wel wat oprekken en iemand laten liggen die eigenlijk weg had gekund.
Bij het in kaart brengen van de logistiek probeerde het ziekenhuis een aantal meer fundamentele, politiek geladen vragen, te omzeilen. Een antwoord op vragen als: wat vinden wij een verantwoorde zorg en hoe groot is de autonomie van de specialisten, zijn noodzakelijk bij de besluitvorming over het uitbreiden van het aantal hartoperaties. Achter de meer neutraal gebrachte inventarisatie van de logistiek zit een politiek geladen wereld.
Het definiëren van gegevens is eveneens een onderhandelingsproces. Zoals blijkt uit de onderhandelingen over de vraag wanneer iemand bij de afdeling hartchirurgie behoort. Iedere partij heeft een eigen gezichtspunt. Bij het definiëren van gegevens wil iedere partij zijn eigen standpunt zou goed mogelijk terug zien. Als deze discussie, dit onderhandelingsproces, niet van tevoren wordt gevoerd is het niet mogelijk iets adequaat te meten.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten